Je denkt dat je open-minded bent… tot je op vakantie gaat

Hoe je jouw zomerse ongemakken kunt ombuigen in leren over blinde vlekken, culturele bagage en inclusie

Wat zit er in jouw culturele bagage? 

De zomer is voor velen een periode van reizen, ontspannen en nieuwe ervaringen. Even weg uit de vertrouwde omgeving. Wat we vaak vergeten, hoe licht we ook reizen is dat we altijd iets meenemen: onze culturele bagage. Dat zijn onze gewoonten, normen en automatische reacties, gevormd door de omgeving waarin we zijn opgegroeid.

Soms helpt die bagage ons, maar soms belemmert ze ons juist in het contact met anderen. Zeker wanneer we ons niet bewust zijn van wat we meedragen.

Een ervaring uit de praktijk

Toen ik op een festival was niet lang geleden en op zoek was naar koffie, kwam ik voor het eerst bij de Sign Language Coffee Bar. Daar werd ik direct geconfronteerd met mijn eigen culturele bagage. Ik wist niet hoe ik moest communiceren in gebarentaal. Ik voelde zenuwen opkomen om in de rij te staan en te zien dat er filmpjes waren gemaakt met de verschillende gebaren voor koffie maar ik voelde ongemak om hiermee te oefenen. Ook schaamde ik me een beetje omdat ik voor dit moment niet eerder had nagedacht over de belevingswereld voor doven. Mijn eerste neiging was daarom om mijn bestelling simpelweg aan te wijzen. 

Toch wilde ik trouw zijn aan mijn eigen waarden en de trainingen inclusie die ik geef en dus zette ik mijn 'growth mindset' aan het werk. Ik leerde het gebaar voor een flat white en kon op een nieuwe manier contact maken. Ik ervoer plezier in het uitproberen, waardoor er verbinding met de barista ontstond. Ik realiseerde me dat hoezeer ik ook professioneel met inclusie bezig ben, het leren een continue proces is. En dat ongemak niet erg is, maar juist een ingang kan zijn tot groei.

Andere herkenbare voorbeelden van cultuurverschillen

Op reis of in een andere omgeving kun je zomaar geraakt worden door iets dat je anders of vreemd vindt. Denk bijvoorbeeld aan:

Mannen die elkaar begroeten met een omhelzing of hand in hand lopen.
Een situatie waarin er geen rij wordt gevormd, of waarin de afstand tussen mensen anders is dan wat jij als normaal beschouwt.
Vormen van begroeting of lichaamstaal die je niet begrijpt en die ongemak of verwarring oproepen.
Deze momenten zijn waardevol. Ze laten zien hoe sterk onze ideeën over ‘normaal’ zijn ingesleten. En hoe het oordeel soms al komt, voordat we ons bewust zijn van wat er eigenlijk gebeurt.

Reflectiemoment: Wat kom jij tegen in contact met ‘het andere’?

Wanneer je in aanraking komt met andere gebruiken, een andere taal of andere omgangsvormen, wat gebeurt er dan met je?

Stel jezelf eens de volgende vragen:

Wat voelde ik toen ik iets niet begreep of niet wist hoe ik moest reageren?
Wat deed ik op dat moment? Week ik uit, nam ik initiatief, of bleef ik hangen in het ongemak?
Wat dacht ik over de ander, en over mezelf?
Wat zegt dat over mijn eigen referentiekader?
Praktische zomertip: verwonder je bewust

Of je nu naar het buitenland reist of in je eigen stad nieuwe plekken bezoekt, neem dagelijks even de tijd om stil te staan bij wat je verwonderde. Noteer één moment waarop je iets anders of vreemd vond en stel jezelf daarna de vraag: Wat zegt dit over mij? Welke aannames of overtuigingen werden geraakt?

Deze kleine reflectieoefening vergroot je bewustzijn. Je oefent in kijken zonder oordelen en leert iets nieuws over jezelf.

Omgaan met verschillende culturen vraagt bewuste oefening

Cultuur is geen paspoort of afkomst, maar een geheel van waarden, overtuigingen en gedragingen in context. Omgaan met verschillen vraagt nieuwsgierigheid, reflectie en de bereidheid om je eigen perspectief niet als enige uitgangspunt te nemen. 

Samen aan de slag in je team

In onze trainingen, zoals Het Moedige Gesprek en Bias Bewustzijn, helpen we teams om met meer bewustzijn, openheid en nieuwsgierigheid samen te werken. We bieden praktische handvatten om blinde vlekken te herkennen, elkaar écht te horen en cultuurinclusief te handelen.

Wil je ontdekken wat dit voor jouw team kan betekenen? Neem gerust contact met ons op. We denken graag met je mee.

Warme groet, 

Ikram Choho